Η ατοπική δερματίτιδα, ή ατοπικό έκζεμα, είναι μια χρόνια δερματική πάθηση που χαρακτηρίζεται από περιόδους εξάρσεων και υφέσεων. Κύρια συμπτώματα της ατοπικής δερματίτιδας είναι τo έντονο ερύθημα (κοκκίνισμα), ο κνησμός και η ξηροδερμία. Τα σημεία όπου εντοπίζονται τα σημάδια, οι βλάβες δηλαδή, της ατοπικής δερματίτιδας μπορεί διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία. Τα πιο συχνά σημεία όπου παρατηρούνται οι βλάβες είναι το πρόσωπο, ο λαιμός, οι αγκώνες, τα χέρια, οι καρποί, τα γόνατα και οι αστράγαλοι.
Χρησιμες πληροφοριες
- Εμφανίζεται συνήθως για πρώτη φορά στη βρεφική και νηπιακή ηλικία (μέχρι 2 ετών)
- Είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί εάν οι γονείς έχουν αλλεργίες
- Ο μητρικός θηλασμός, σύμφωνα με έρευνες, δρα προστατευτικά στην εμφάνιση της δερματοπάθειας αυτής
- Εκδηλώνεται στο 10-15% των ενηλίκων σε παγκόσμια κλίμακα και περίπου στο 19% του γενικού πληθυσμού στη χώρα μας
Τα συμπτωματα της ατοπικης δερματιτιδας
Κάθε περίπτωση είναι μοναδική και τα συμπτώματα, ο εντοπισμός και η έντασή τους μπορεί διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή και από παιδί σε ενήλικα. Οι παρακάτω ανήκουν στις πιο συνηθισμένες δερματικές βλάβες που προκαλούνται εξαιτίας της ατοπικής δερματίτιδας:
- Εξανθήματα (κοκκινίλες) με έντονο κνησμό
- Ξηροδερμία και πάχυνση του δέρματος με ρωγμές και φολίδες (λέπια)
- Φυσαλίδες με υγρό και οίδημα
Σε περιόδους έξαρσης των συμπτωμάτων, ο κνησμός και το επακόλουθο «ξύσιμο» της περιοχής μπορεί να προκαλέσει λοιμώξεις ή μολύνσεις από βακτήρια και μύκητες, ειδικά όταν το έκζεμα αφορά σε παιδιά τα οποία δεν μπορούν να ελέγξουν την παρόρμησή τους.
Θεραπεια για ατοπικη δερματιτιδα
Για την αντιμετώπιση της ατοπικής δερματίτιδας υπάρχουν πολλές θεραπευτικές προσεγγίσεις. Η κλινική εξέταση θα δώσει στον δερματολόγο τα στοιχεία για να καταλήξει στην πιο κατάλληλη θεραπεία, ή συνδυασμό θεραπειών, για εσάς. Στις πιο συχνές επιλογές συμπεριλαμβάνονται τα παρακάτω:
- Ενισχυμένης σύνθεσης ενυδατικές κρέμες για την αποκατάσταση του φραγμού του δέρματος
- Αντιισταμινικά φάρμακα για τη μείωση του έντονου κνησμού
- Κορτικοστεροειδή για την μείωση της φλεγμονής όταν απαιτείται
- Αντιβιοτικά, σε περίπτωση επιμόλυνσης του εξανθήματος
Ποια ειναι τα αιτια της ατοπικης δερματιτιδας;
Η παρουσία της ατοπικής δερματίτιδας (εκζέματος) έχει συνδεθεί με συνδυασμό παραγόντων όπως:
- Γενετική προδιάθεση. Εκδηλώνεται συχνότερα σε οικογένειες με ιστορικό της ατοπικής δερματοπάθειας, αλλεργικής ρινίτιδας, αλλεργικού βρογχικού άσθματος.
- Διαταραγμένη σύσταση της επιδερμίδας. Σε αυτήν την περίπτωση, οι ωφέλιμοι μικροοργανισμοί (μικροβίωμα) που βρίσκονται φυσιολογικά το δέρμα μας δεν μπορούν να το προστατεύσουν από τις «επιθέσεις» παθογόνων μικροοργανισμών με αποτέλεσμα όταν έρθει σε επαφή με αλλεργιογόνους παράγοντες π.χ. γύρη ή σκόνη, να ερεθίζεται.
- Αλλεργική αντίδραση. Δυνητικά αλλεργιογόνες ουσίες που περιέχονται σε τροφές (γάλα, αυγό, ξηροί καρποί, σοκολάτα κ.ά.), εισπνεόμενες αλλεργιογόνες ή χημικές ουσίες (σκόνη, γύρη, χνούδι, απορρυπαντικά κ.ά.) μπορεί να πυροδοτήσουν αυτή την αντίδραση στο δέρμα.
- Περιβαλλοντικοί παράγοντες. Οι ακραίες αλλαγές της θερμοκρασίας, η υπερβολική θερμότητα και υγρασία, η εφίδρωση αποτελούν στοιχεία που μπορεί να συμβάλλουν στην εμφάνιση της ατοπικής δερματίτιδας.
- Ψυχολογικά αίτια. Το έντονο άγχος, ο θυμός, η απογοήτευση και άλλα έντονα συναισθήματα μπορεί να συνδέονται με έξαρση της νόσου.
Εάν αντιμετωπίζετε συμπτώματα ατοπικής δερματίτιδας, η έγκαιρη επίσκεψη στον δερματολόγο είναι σημαντική, καθώς αν δεν χορηγηθεί έγκαιρα θεραπεία η κατάσταση επηρεάζει την ποιότητα ζωής και ενδεχομένως τη συνολική υγεία: επιδεινώνεται ο κνησμός, προκαλούνται εκτεταμένες βλάβες στην επιδερμίδα και υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα για διείσδυση των παθογόνων μικροοργανισμών στο δέρμα με επακόλουθες λοιμώξεις.
Η συμβουλη της Δερματολογου
Πρακτικές συμβουλές για να αποφύγετε τους παράγοντες που ευνοούν την επιδείνωση των εξανθημάτων και του εκζέματος, ειδικά σε περιόδους έξαρσης, είναι οι παρακάτω:
- Ενυδατώνετε τακτικά το δέρμα σας
- Προτιμάτε βαμβακερά ρούχα
- Προσπαθείτε να μειώσετε το στρες
- Αποφεύγετε τις ακραίες μεταβολές της θερμοκρασίας
- Αποφεύγετε τροφές και περιβαλλοντικά αίτια που έχετε αντιληφθεί ότι επιδεινώνουν τα συμπτώματα
- Φροντίζετε για τη σωστή υγιεινή των νυχιών σας (κίνδυνος λοιμώξεων κατά το ξύσιμο)
- Αποφεύγετε ουσίες που ίσως ερεθίσουν το δέρμα π.χ. αντισηπτικά αλλά και τη συχνή επαφή με το νερό
