Dr Ioanna Triantafyllopoulou
psoriasi

Η ψωρίαση είναι ένα αυτοάνοσο δερματικό νόσημα που σχετίζεται με μία δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος η οποία προκαλεί φλεγμονώδες, ερυθρό δέρμα, συχνά καλυμμένο με λευκά-ασημένια λέπια. Η ψωρίαση είναι μία πάθηση που μπορεί να εμφανιστεί σε παιδιά και εφήβους, συνηθέστερα όμως αφορά σε ενήλικες, άντρες και γυναίκες. Κάτι που είναι σημαντικό να γνωρίζουν όλοι, ώστε να εκλείψει το στίγμα για τη νόσο, είναι ότι η ψωρίαση δεν είναι λοίμωξη και δεν είναι μεταδοτική.

Η σοβαρότητα της νόσου καθορίζεται από την επιφάνεια του δέρματος που προσβάλλεται, από το είδος της βλάβης αλλά και από το πόσο επηρεάζει την ποιότητα ζωής ενός ατόμου. Έρευνες έχουν βρει ότι η ψωρίαση μπορεί να έχει μεγάλη επίπτωση όχι μόνο στην ποιότητα ζωής αλλά και στις προσωπικές, επαγγελματικές και κοινωνικές σχέσεις του πάσχοντα. Επιπλέον, έχει αποδειχτεί επιστημονικά ότι ασθενείς με ψωρίαση έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν κατάθλιψη, παχυσαρκία ή καρδιολογικό νόσημα, στην περίπτωση που συνυπάρχει μεταβολικό σύνδρομο. 

Αντιλαμβάνεται, έτσι, κανείς ότι η επικοινωνία με τον δερματολόγο είναι για πολλούς λόγους σημαντική για τη διαχείριση της νόσου. Σήμερα υπάρχουν πολλές θεραπευτικές επιλογές που περιορίζουν τα συμπτώματα και μπορεί να προκαλέσουν μόνιμη ύφεση στην ψωρίαση, ωστόσο δεν υπάρχει οριστική θεραπεία. 


Θεραπευτικες επιλογες για την ψωριαση

Η ψωρίαση είναι συνήθως μια χρόνια πάθηση ωστόσο με τις πολλές υπάρχουσες θεραπευτικές μεθόδους υπάρχει πλέον η δυνατότητα να ελεγχθούν οι εξάρσεις της και να ζήσει ο ασθενής μία φυσιολογική καθημερινότητα χωρίς συμπτώματα και περιορισμούς. 

Η αντιμετώπιση της ψωρίασης βασίζεται στην ελαχιστοποίηση ή εξαφάνιση των ορατών βλαβών με τη χρήση θεραπειών που είναι καλά ανεκτές από τους ασθενείς και δεν επηρεάζουν την καθημερινότητά τους. Σήμερα υπάρχει αντικειμενικός τρόπος μέτρησης της ανταπόκρισης κάθε ασθενούς στη θεραπεία με τη χρήση ειδικών κλιμάκων (PASI, BSA, DLQI). Για τους ασθενείς που πάσχουν από ψωριασική αρθρίτιδα είναι σημαντική η παράλληλη παρακολούθηση από ρευματολόγο και η συνεργασία μεταξύ των δύο ιατρών. 

Οι θεραπείες για την ψωρίαση κατατάσσονται στις τοπικές και τις συστηματικές. 

 

Τοπικες θεραπειες

  • Ενυδατικές κρέμες ειδικής σύστασης που βελτιώνουν την ευαισθησία και το αίσθημα κνησμού του δέρματος. Η χρήση τους είναι απαραίτητη τακτικά μέσα στη μέρα και ακόμη περισσότερο μετά το μπάνιο.
  • Τα τοπικά κορτικοειδή βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής και συνήθως χρησιμοποιούνται στα αρχικά στάδια της θεραπείας. Αναλόγως του είδους ψωρίασης και της περιοχή που έχει προσβληθεί, ο δερματολόγος θα προτείνει το κατάλληλο σκεύασμα. Η μακροχρόνια εφαρμογή αυτού του είδους φαρμάκου είναι καλό να αποφεύγεται.
  • Tα ανάλογα της βιταμίνης D μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνα τους ή σε συνδυασμό με τα τοπικά κορτικοειδή. Ο συνδυασμός τους είναι από τις αποτελεσματικότερες τοπικές θεραπείες της ψωρίασης, ωστόσο και σε αυτή την περίπτωση η μακροχρόνια καθημερινή αγωγή θα πρέπει να αποφεύγεται.
  • Η εφαρμογή φυτικής πίσσας τοπικά φαίνεται, με άγνωστο μέχρι τώρα μηχανισμό, ότι βελτιώνει την ψωρίαση, ωστόσο μπορεί να χρωματίσει τα ρούχα και το δέρμα κατά την εφαρμογή της.
  • Οι αναστολείς καλσινευρίνης είναι αποτελεσματικά σκευάσματα ιδιαίτερα στην περίπτωση της ανάστροφης ψωρίασης ή για συντήρηση των αποτελεσμάτων των τοπικών κορτικοστεροειδών.
  • NBUVB ακτινοβολία. Κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών η πλειοψηφία των ασθενών εμφανίζει βελτίωση στην ψωρίαση και έτσι η φωτοθεραπεία προκρίνεται ως μία αποτελεσματική θεραπεία το χειμώνα όταν δεν υπάρχει ηλιοφάνεια. Για τη θεραπεία χρησιμοποιούνται ειδικές καμπίνες φωτός, υπό συγκεκριμένες οδηγίες. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει επίσης είδος Laser (Excimer) που βοηθά με επαναλαμβανόμενες θεραπείες τη βελτίωση της μικρής έκτασης ψωρίασης.
 

Συστηματικες θεραπειες

Απο του στοματος

  • Η μεθοτρεξάτη, η κυκλοσπορίνη και τα ρετινοειδή είναι από τις κλασσικές θεραπείες που χρησιμοποιήθηκαν αρχικά για τη θεραπεία της ψωρίασης, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις προτείνονται ακόμα. Η νεότερη από του στόματος θεραπεία είναι η απρεμιλάστη (apremilast) που έχει αντιφλεγμονώδη δράση τόσο στην ψωρίαση όσο και την ψωριασική αρθρίτιδα και φτάνει τη μέγιστη αποτελεσματικότητα της μετά από μερικές εβδομάδες, καθώς και οι εστέρες φουμαρικού οξέος. Οι από του στόματος θεραπείες προτείνονται για ασθενείς με μέτρια ως σοβαρή ψωρίαση.

Ενεσιμες θεραπειες

  • Το μεγάλο άλμα στη θεραπεία της ψωρίασης πραγματοποιήθηκε με τους βιολογικούς παράγοντες που στοχεύουν εντοπισμένα το ανοσοποιητικό σύστημα και έχουν πολύ υψηλή αποτελεσματικότητα. Σήμερα υπάρχει μεγάλος αριθμός αποτελεσματικών, ασφαλών και διαθέσιμων βιολογικών θεραπειών (etanercept, infliximab, adalimumab, ustekinumab, secukinumab, brodalumab κά ) ενώ οι επιστημονικές έρευνες οδηγούν στην έγκριση ακόμη περισσότερων θεραπειών για την ψωρίαση. Οι θεραπείες αυτές εφαρμόζονται σε ασθενείς με μέτρια ως σοβαρή ψωρίαση.
  • Για περισσότερες πληροφορίες για τις θεραπείες της ψωρίασης και για το ποια είναι η κατάλληλη για εσάς μπορείτε να απευθυνθείτε στο δερματολόγο σας.
 

Αιτιες εμφανισης της ψωριασης

Τα ακριβή αίτια της νόσου δεν έχουν ακόμα διαλευκανθεί, ωστόσο είναι γνωστό ότι σχετίζεται με ανοσολογικούς, κληρονομικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Για την ακρίβεια, έχουν πλέον εντοπιστεί αρκετά γονίδια που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της ψωρίασης, αλλά ακόμη δεν υπάρχει γενετική εξέταση που να μπορεί να αποκαλύψει αν ένα άτομο θα αναπτύξει ή όχι την ασθένεια.

Έχει βρεθεί ότι περιβαλλοντικοί παράγοντες, καθώς και ο τρόπος ζωής μπορεί να συνδέονται με την ψωρίαση. Επιπλέον, οι βακτηριακές και ιογενείς λοιμώξεις, η κατανάλωση αλκοόλ και ορισμένα φάρμακα μπορεί να πυροδοτήσουν την εμφάνισή της ή να επιδεινώσουν τα συμπτώματα. Το κάπνισμα, ιδιαίτερα, φαίνεται να αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων της ψωρίασης, ιδιαίτερα αυτής που εστιάζει στις παλάμες και τα πέλματα.

 

Ποια ειναι τα συμπτωματα της ψωριασης

Η εμφάνιση, ο εντοπισμός και η ένταση των συμπτωμάτων μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο, ωστόσο κάποια από αυτά θεωρούνται πιο συχνά: 

  • Περιοχές δέρματος που είναι ξηρές ή κόκκινες, συνήθως καλυμμένες με αργυρόχροα λέπια.
  • Εξανθήματα στο τριχωτό της κεφαλής, στα γεννητικά όργανα ή στις πτυχές του δέρματος.
  • Κνησμός.
  • Πόνος στις αρθρώσεις, πρήξιμο ή δυσκαμψία.
  • Ανωμαλίες των νυχιών, όπως δυσχρωμίες πορτοκαλόχροες, παραμορφώσεις της επιφάνειας και ευθραυστότητα.

Τυποι ψωριασης

Υπάρχουν αρκετοί συνηθισμένοι τύποι ψωρίασης και μπορεί ένας ασθενείς να εμφανίζει παραπάνω από έναν. 

Ψωρίαση κατά πλάκας: Είναι η πιο κοινή μορφή ψωρίασης που συνήθως προσβάλλει τους ενήλικες και συχνότερα εμφανίζεται στο τριχωτό της κεφαλής, τους αγκώνες, τα γόνατα και την πλάτη. Μπορεί να εστιάσει σε λίγες μόνο περιοχές ή να καλύψει ένα μεγάλο μέρος του σώματος.

Σταγονοειδής ψωρίαση: Αυτός ο τύπος ψωρίασης συνδέεται μερικές φορές με μια πρόσφατη στρεπτοκοκκική λοίμωξη, συνήθως φαρυγγίτιδα. Συχνά προσβάλλει παιδιά ή νεαρούς ενήλικες χωρίς ιστορικό ψωρίασης.

Φλυκταινώδης ψωρίαση: Η φλυκταινώδης ψωρίαση μπορεί να είναι σοβαρή και μερικές φορές να γίνει απειλητική για τη ζωή. Αναπτύσσεται γρήγορα, με πολλαπλές μικρές πυώδεις φουσκάλες που μπορεί να συνενωθούν σε μεγαλύτερες περιοχές αλλά μπορεί να συνοδεύεται και από πυρετό και κακουχία. Συχνά προσβάλλονται και οι παλάμες και τα πέλματα.

Ανάστροφη ψωρίαση: Αυτός ο τύπος ψωρίασης προσβάλλει λιγότερο ορατά σημεία του σώματος, όπως τη βουβωνική χώρα, τις μασχάλες, τους γλουτούς, τα γεννητικά όργανα και την περιοχή κάτω από το στήθος, κυρίως στις γυναίκες.

Ψωρίαση των νυχιών: Μερικοί ασθενείς με ψωρίαση εμφανίζουν και προσβολή των νυχιών. Αυτή μπορεί να εμφανίζεται σαν μικρές εμβυθύνσεις, στην επιφάνεια των νυχιών (βοθρία), κίτρινο – καφέ χρωματισμό τους, πάχυνση και ευθρυπτότητα. Πρόκειται για μια δύσκολη μορφή ψωρίασης αναφορά με την αντιμετώπισή της.

Ψωριασική αρθρίτιδα: Περίπου το 1/3 των ασθενών που πάσχουν από ψωρίαση εμφανίζει επίσης αρθρίτιδα, δηλαδή πρήξιμο και πόνο στις αρθρώσεις. Στις περισσότερες περιπτώσεις πρώτα εμφανίζεται η προσβολή του δέρματος, ωστόσο στο 15 % των περιπτώσεων η αρθρίτιδα προηγείται. Η προσβολή των νυχιών συνήθως προηγείται της εμφάνισης της αρθρίτιδας.